Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Touero-jauno
Aconitum anthora
Ranunculaceae
Àutri noum : Touoro-jauno, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit anthore, Maclou.
Descripcioun :La touero-jauno trachis dins li pelouso e roucaio de mountagno e peréu souto li mèle. Èi mai pichoto que sa cousino l'estranglo-loup, Aconitum lycoctonum emé uno enflourejado pu courto. Se recounèis majamen à si flour mai larjo à la baso e si fuèio di proun descoupado (multifido).
Usanço :Caupènt d'alcalouïdo (l'acounitino) mourtau, la planto a li mémi prouprieta que l'estranglo-loup. Ramentèn que touero (toro, touoro) vèn dóu latin thora que vòu dire pouisoun (Aconitum anthora).
Port : Erbo
Taio : 0,3 à 0,8 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
- Melouniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuroupenco
Ref. sc. : Aconitum anthora L., 1753